czerwiec 2014

Mając obraz jakiego wsparcia oczekują mieszkańcy Białegostoku przychodzący do Obywatelskiego Punktu Porad postanowiłem napisać artykuł, który powinien posłużyć jako przydatne kompendium wiedzy dla osób potrzebujących wsparcia przy wypełnieniu rocznej deklaracji podatkowej.  

Ulgi należne podatnikom są od zawsze tematem wywołującym ogromne zainteresowanie, jednak ze względu na niedoinformowanie, często nie są w pełni wykorzystywane. Niestabilność rozwiązań prawnych dotyczących ulg podatkowych jest przyczyną powstawania ciągle nowych wątpliwości i braku pełnej, wyczerpującej i precyzyjnej informacji o możliwości ich stosowania. Większość podatników nie ma możliwości właściwego uwzględnienia przysługującym im ulg, często podatnicy nie wiedzą o ich istnieniu, nie znają rozwiązań szczegółowych lub dowiadują się o nich za pośrednictwem środków masowego przekazu w okresie poprzedzającym składanie rocznych zeznań podatkowych, a więc już po zakończeniu roku podatkowego, w którym to można było z konkretnej ulgi skorzystać. W sytuacji gdy po raz kolejny składana jest roczna deklaracja na podatek dochodowy od osób fizycznych wielu podatników zastanawia się, jak można zmniejszyć wysokość swoich zobowiązań z tego tytułu wobec państwa, względnie jak odzyskać przynajmniej część pieniędzy oddanych wcześniej tytułem zaliczek na podatek dochodowy. Kwestię tę można by inaczej ująć w pytanie – z jakich ulg i odliczeń można skorzystać? 

W niniejszym artykule zostaną scharakteryzowane ulgi podatkowe w ich obecnym kształcie, wobec czego niniejszy artykuł może posłużyć za informator na temat ulg podatkowych. Artykuł został oparty na ogólnodostępnej literaturze, ustawach i aktach prawnych. Ulgi podatkowe obowiązujące w 2013 r.:

1. Ulga rehabilitacyjna – Rozliczając podatek za rok 2013, podatnicy niepełnosprawni lub mający na utrzymaniu osobę niepełnosprawna mogą w tym roku podobnie jak w latach poprzednich odliczyć niektóre poniesione w związku z tym wydatki. Katalog tych wydatków zawarto w art. 26 ust. 7a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (pdof). W ramach powyższej ulgi można także odliczyć wydatki poniesione na leki stanowiące różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu, a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna je stosować stale lub czasowo. W tym przypadku górny limit odliczenia nie występuje. 
2. Ulga za Internet – Od 1 stycznia 2013 roku z możliwości do odliczenia ulgi internetowej w rocznym zeznaniu PIT mają tylko podatnicy, którzy ponosili wydatki z tytułu użytkowania Internetu oraz posiadają dokumenty, które potwierdzają dokonanie płatności z tytułu użytkowania Internetu. Istotną zmianą w odniesieniu do lat ubiegłych jest fakt, że z prawa do odliczenia ulgi internetowej można skorzystać tylko i wyłącznie w kolejno po sobie następujących dwóch latach podatkowych, pod warunkiem, że wcześniej nie dokonywano odliczenia z tytułu użytkowania Internetu w zeznaniach podatkowych. Oznacza to, że w zeznaniu PIT 2013 ulgę na Internet mogą odliczyć tylko podatnicy, którzy po raz pierwszy dokonali takiego odliczenia w zeznaniu PIT za 2012 rok. W tym przypadku zeznanie PIT 2013 będzie ostatnim, w którym mogą odliczyć wydatki za Internet w swoim zeznaniu. W przypadku, gdy podatnik postanowi skorzystać z ulgi internetowej w zeznaniu PIT 2013 po raz pierwszy, prawo do odliczenia ulgi na Internet będzie przysługiwało również podczas rozliczenia PIT za 2014 rok. Ulga internetowa podlega limitowi. Od dochodu można odliczyć wydatki poniesione w roku podatkowym na Internet w maksymalnej wysokości 760 zł. 
3. Odliczanie darowizn na cele pożytku publicznego i kultu religijnego oraz krwiodawstwa – Od dochodu można odliczyć kwotę faktycznie dokonanej darowizny, jednak nie więcej niż 6% dochodu, z wyjątkiem darowizn na działalność charytatywno-opiekuńczą kościelnych osób prawnych, które podlegają odliczeniu w pełnej wysokości. Pamiętać należy, że darowizny “kościelne” będą musiały być udokumentowane wpłatą na konto obdarowanego. Honorowi dawcy krwi mogą odliczyć od dochodu ekwiwalent w kwocie 130 złotych za litr oddanej krwi. Podatnik musi dysponować oświadczeniem obdarowanej stacji o dokonaniu przyjęcia darowizny.
4. Odsetki od kredytów mieszkaniowych – w ramach tzw. praw nabytych.- Zakres tej ulgi obejmuje wydatki poniesione na spłatę odsetek od kredytu (pożyczki) udzielonego podatnikowi na sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych do upływu terminu spłaty, nie dłużej niż do 31.12.2027 r. Kwota stanowiąca podstawę określenia przysługującej kwoty odliczeń od podstawy obliczenia podatku z tytułu wydatków na spłatę odsetek od kredytów (pożyczek) zaciągniętych w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, nie może przekroczyć 325.990 zł.
5. Składki zapłacone za granicą ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej (UE), lub innym państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) bądź w Konfederacji Szwajcarskiej – Warunkiem pozwalającym do skorzystania z takiego odliczenia jest udokumentowanie zapłaty składek oraz istnienie podstawy prawnej do uzyskania przez polski organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne. Odliczenie jest możliwe, jeżeli składki nie zostały wcześniej odliczone od dochodu (przychodu) w innym niż Polska państwie UE, EOG lub Szwajcarii. Nie podlegają odliczeniu składki, których podstawę stanowi dochód bądź przychód zwolniony od opodatkowania.
6. Wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) – dokonane przez podatnika w roku podatkowym do wysokości określonej w przepisach o indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego – maksymalna kwota składki na IKZE to 4.231,20 zł, zaś minimalna kwota składki to 768 zł. 
7. Ulga prorodzinna dla wychowujących dzieci – Ulga przysługuje na każde małoletnie dziecko; na dziecko bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną; na dziecko do ukończenia przez nie 25 roku życia uczące się w szkołach, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodu podlegającego opodatkowaniu (3089 zł.) z wyjątkiem dotyczącym renty rodzicielskiej.   W wyniku nowelizacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od 1 stycznia 2013 r. zasady korzystania z ulgi rodzinnej uległy istotnym zmianom. Rodzice, którzy wychowują troje i więcej dzieci uzyskają prawo do wyższej ulgi, natomiast dla rodziców, którzy wychowują jedno dziecko, prawo do tej ulgi zostanie ograniczone, poprzez wprowadzenie limitu dochodów.
8. Odliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych za granicą – Odliczeniu od podatku za 2013 r. podlegać będą składki zapłacone za granicą ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej, lub innym państwie Europejskiego Obszaru Gospodarczego bądź w Konfederacji Szwajcarskiej. Warunki odliczenia takich składek są identyczne, jak w przypadku odliczenia składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne, o którym mowa jest w punkcie 5. 
9. 1% na pożytek publiczny – W rozliczeniach podatkowych za 2013 r. podatnicy po raz kolejny mogą przekazać 1 proc. swojego podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego. Przekazanie 1 proc. podatku należnego dokonuje urząd skarbowy, na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, ze wskazaniem numeru KRS wybranej przez podatnika organizacji. Wyboru organizacji dokonuje się na podstawie wykazu organizacji mających status organizacji pożytku publicznego na dzień 30 grudnia 2013 r. dostępnego na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej pod adresem www.mpips.gov.pl/bip/ w zakładce wykaz OPP.  

Katalog ulg stosowanych w podatku dochodowym od osób fizycznych jak i łączna ich wysokość uległa dużym zmianom w latach 2000-2013. Pierwszą ulgą, która przez ustawodawcę została zniesiona, była to ulga na odpłatne kształcenie dzieci w szkołach niepublicznych. Ulga podatkowa na odpłatne świadczenie zdrowotne została zniesiona od 1 styczna 2002 r., również z początkiem tej daty wyłączone zostały odliczenia od podatku należące do grupy ulg mieszkaniowych. W 2004 r. zlikwidowano większą część ulg odliczonych od podatku, tj. ulgę na wykształcenie ucznia, na dojazd dzieci do szkoły, na zakup przyrządów i pomocy naukowych, na odpłatne doszkalanie i doskonalenie podatnika, na odpłatne kształcenie w szkołach wyższych. Kolejną istotną zmianą była eliminacja ulgi remontowej od 2006 r. Obok likwidowanych ulg miało miejsce wprowadzenie ulgi w 2007 r. na wychowywanie dzieci tzw. ulgi prorodzinnej. Ulga na Internet, której zainteresowanie z roku na rok rosło w roku 2013 r. idzie w zapomnienie ze względu na wprowadzone zmiany ograniczające możliwość jej odliczenia.

Pomimo, że podatek dochodowy od osób fizycznych obowiązuje w Polsce już od lat 19 lat, nadal prawidłowe rozliczanie się z organem podatkowym wielu obywatelom stwarza trudność oraz nie wszyscy znają swoje prawa. Pomimo tego korzystanie z ulg podatkowych jest powszechne.  Najwięcej Białostoczan korzysta z możliwości przekazania 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, chociaż dla podatnika nie jest to ulga.