Dworzec PKP zmienił się nie do poznania. Jak połączyć dawne piękno z nowoczesnością?

Dobiega końca przebudowa zabytkowego dworca w Białymstoku – jedna z największych inwestycji programu modernizacji dworców PKP na latach 2016-2023. Większość robót została już zrealizowana, a 2 czerwca 2020 r. Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków dokonał odbioru prac konserwatorskich ujętych w projekcie.

Modernizacja zabytkowego dworca w Białymstoku, połączona z zagospodarowaniem terenów przydworcowych, zaawansowana jest w około 85 procentach. Wszystkie najważniejsze prace zostały już zrealizowane. Do wykonania pozostało m.in. przeprowadzenie robót wykończeniowych. Jako że modernizowany dworzec ma dużą wartość historyczną, cały projekt jego przebudowy musiał zostać uzgodniony z konserwatorem zabytków.

Dobiegająca końca przebudowa dworca kolejowego w Białymstoku jest częścią ogólnopolskiego Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023, w ramach którego w całym kraju zmodernizujemy i wybudujemy od podstaw łącznie prawie 200 dworców kolejowych. Warto podkreślić, że ponad połowę z nich stanowią obiekty zabytkowe, które dzięki inwestycjom PKP SA odzyskują dawny blask i stają się wizytówkami miejscowości, w których się znajdują – mówi Małgorzata Zielińska, członek zarządu Polskich Kolei Państwowych SA.

W ramach inwestycji przywrócony został pierwotny wystrój wnętrza z uwzględnieniem takich elementów, jak zdobienia ścian i sufitów, żeliwne słupy oraz ozdobne posadzki. Tym samym wnętrze obiektu nawiązuje swoim wyglądem do tego z około 1910 roku. Wyburzone zostały także antresola wykonana w budynku podczas jego poprzedniej modernizacji oraz przybudówka z lat 80. XX wieku. Przywrócenie obiektowi historycznego wyglądu, poprzez wyeksponowanie jego walorów architektonicznych i zabytkowych, udało się pogodzić z pełnym przystosowaniem budynku do potrzeb osób o ograniczonej mobilności, w tym podróżnych z niepełnosprawnościami. Inwestycją jest także objęte najbliższe otoczenie dworca. Przestrzeń wokół niego została poddana estetyzacji, m.in. poprzez wykonanie nasadzeń ozdobnych drzew i krzewów oraz budowie nowych parkingów i miejsc postojowych.

Na podstawie kilkunastu komisji konserwatorskich, mających na celu ustalanie kolejnych etapów prac, licznych konsultacji merytorycznych w urzędzie i obiekcie, jakie odbyliśmy podczas odtwarzania powstającej koncepcji dworca PKP w Białymstoku, nawiązującej w całości jak i w detalu do obiektu z przełomu XIX i XX w., mogę stwierdzić, że będzie to zabytek bardzo reprezentacyjny, jedna z pereł zabytkowych naszego regionu i kraju. Jestem przekonana, że ta pewnego rodzaju kreacja konserwatorska, ustalona w dużym zakresie m.in. na podstawie źródeł ikonograficznych, będzie nie tylko świadectwem minionej epoki, ale i dowodem, że dworzec kolejowy może jednocześnie służyć pasażerom, jak i stanowić przystanek na szlaku najpiękniejszych zabytków w Polsce z okresu zaborczego, stanowiąc jego ważną część – mówi prof. Małgorzata Dajnowicz, Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Dworzec kolejowy w Białymstoku został wybudowany około 1862 roku, równolegle z uruchomieniem linii kolejowej Warszawa – Petersburg. Pod koniec XIX wieku, w związku z rosnącą liczbą podróżnych, konieczna była rozbudowa dworca. W tym okresie białostocki dworzec uznawany był za jeden z najbardziej eleganckich dworców położonych przy trasie Kolei Warszawsko-Petersburskiej. Stacji kolejowej nie oszczędziły wojenne zawieruchy – obiekt został zniszczony podczas I i II wojny światowej. Był kilkakrotnie odbudowywany oraz częściowo przekształcany i dostosowywany do aktualnych potrzeb i funkcji, tracąc tym samym pierwotny zamysł architektoniczny.

Zakończenie całej inwestycji planowane jest październiku, ale jeśli prace będą przebiegały bez przeszkód, to pierwsi pasażerowie będą mogli skorzystać z dworca jeszcze w miesiącach wakacyjnych. Wartość przebudowy białostockiego dworca to ponad 36 mln zł. Inwestycja jest współfinansowana przez UE w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Generalnym wykonawcą robót jest firma Budimex.

Red. PP, fot. mat. pras.

Komentarze