Edukacja demokratyczna szanuje wolność i indywidualizm ucznia. Będąc dzieckiem, mogłeś o takiej tylko pomarzyć.
Edukacja demokratyczna – zasady
W modelu edukacji demokratycznej dziecko nie musi się uczyć. Zwykle jednak uczy się chętniej niż w szkole tradycyjnej. Czuje się współodpowiedzialne za wszystko, co dzieje się w jego szkole. Uczy się ponoszenia konsekwencji swoich decyzji. Nauczyciel prowadzi dziecko przez ścieżkę edukacji, jest mentorem, coachem, a nie wszystkowiedzącym autorytetem.
Edukacja demokratyczna – dla kogo
Szkoła i przedszkole wolnościowe to miejsce dla tych, którzy w swobodnym rozwoju swojego dziecka widzą szansę na ukształtowanie silnej, samodzielnie myślącej jednostki.
Odkąd pamiętam, szłam pod prąd. Buntowałam się przeciw schematom, które podcinają skrzydła – opowiada psycholog Katarzyna Bohdan-Kmoch, założycielka Słonecznej Szkoły Edukacja Demokratyczna w Białymstoku realizującej idee edukacji demokratycznej. – Nie widzę uzasadnienia dla wielu aspektów, które tworzą powszechny system edukacji. Dzieci uczące się w naszej szkole i przedszkolu rozwijają się inaczej. Budują poczucie własnej wartości, rozwijają swoją kreatywność. Zdarza się, że dzieci młodsze lepiej rozwiązują zadania niż ich starsi koledzy, bo się tym fascynują. Rodzice często mówią, że ich dzieci stają się odpowiedzialne, bardziej świadome siebie, pewniejsze siebie, konsekwentne – dodaje.
Edukacja wolnościowa w praktyce
Zajęcia odbywają się w kilkuosobowych grupach kompetencyjnych. To nie są grupy wiekowe. Dzieci w takich grupach mają podobny poziom umiejętności z danego przedmiotu. Biorą udział w zajęciach, gdy chcą. Zwykle uczestniczą z dwóch powodów: albo gdy ich to interesuje, albo jest to dla nich ważne, np. ze względu na egzamin.
Efekty
Nauka przebiega szybciej. Gdy w tradycyjnej szkole dzieci uczą się przedmiotu przez 6-8 lat, w szkole demokratycznej opanowują materiał w 2-3 lata. Dzieci mają silną motywację, bo same chcą się uczyć. Pracują samodzielnie lub w małej, kilkuosobowej grupie. To nie ich wiek decyduje o tym, czego się uczą, ale ich kompetencje. Dzięki temu łatwiej im przyswajać wiedzę. Mała liczba uczniów pozwala nauczycielom 100% swego czasu poświęcać uczniom. Uczniowie pomagają sobie w objaśnianiu zagadnień – dodaje Katarzyna Bohdan-Kmoch ze Słonecznej Szkoły w Białymstoku.
Jaki będzie dorosły po szkole demokratycznej?
W Polsce system edukacji demokratycznej dopiero raczkuje. Szkół demokratycznych jest kilkanaście. Spójrzmy na przykład prekursora tego typu placówek – szkoły Summerhill w Anglii. Zajrzeliśmy do raportu brytyjskiego Ministerstwa Edukacji. Stwierdza on, że edukacja wolnościowa kładzie duży nacisk na dobre relacje między nauczycielami a uczniami. Uczniowie dzięki temu o wiele chętniej się uczą i interesują nauką. Ich rozwój moralny, duchowy i kulturalny jest oceniany jako wybitny.
Szkoły demokratyczne pozwalają rozwijać kreatywność m.in. poprzez uczenie się rozwiązywania problemów. Takie metody stosowane są z powodzeniem w krajach Europy Północnej i Zachodniej. W szkole demokratycznej przywiązuje się dużą wagę do rozwijania dziecka nie tylko w sferze intelektualnej, ale również emocjonalnej. Uczestnictwo w edukacji demokratycznej sprzyja kształtowaniu w młodym człowieku poczucia sprawstwa i zdrowego poczucia własnej wartości – twierdzi dr Emilia Żyłkiewicz-Płońska z Katedry Edukacji Międzykulturowej Wydziału Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku.
Czy absolwent wolnościowej szkoły będzie dobrym pracownikiem?
Co będzie się działo za jakieś 15 lat, gdy dzieci, które teraz uczą się w szkole demokratycznej, wejdą na rynek pracy? Edukacja demokratyczna uczy decyzyjności i współodpowiedzialności. Ćwiczy umiejętność samodzielnego znajdowania odpowiedzi na nurtujące pytania. Wygląda na to, że absolwent szkoły demokratycznej będzie sobie świetnie radził z wyzwaniami rynku pracy.
 | Demokratyczna szkoła i przedszkole Słoneczna Szkoła Edukacja Demokratyczna |
