Ekonomia społeczna jest ideą, która – choć rozmaicie rozumiana – budzi wielkie, czasem znacząco różne, oczekiwania. Jedni widzą w niej ideę naprawy świata, inni mechanizm reformy polityki społecznej, czy też skuteczny sposób na budowanie spójności społecznej, jeszcze inni postrzegają ją jako metodę rozwiązania problemów konkretnych osób czy grup społecznych.
W Polsce brakuje precyzyjnej definicji opisującej czym jest ekonomia społeczna. Aktualnie używane definicje informują, że to właśnie społeczna gospodarka zapewnia wsparcie w postaci zaspokajania potrzeb w dziedzinach, którym nie jest w stanie sprostać żadna inna działalność sektorów.
Ekonomia społeczna może być scharakteryzowana jako działalność zorientowana na członków przedsięwzięcia. W zależności od rodzaju może mieć na celu zaspokojenie różnych potrzeb: pracy i zapłaty, współpracy i wymianu dóbr i usług czy też obniżenia kosztów utrzymania.
Dążenia do wspierania podmiotów ekonomii społecznej są szansą na rozwój naszego kraju. Dziś, gdy naszym rynkiem rządzi prawo popytu i podaży, a wartość pracownika jest zależna od zysków jakie przynosi firmie, ekonomia społeczna jest szczególnie ważna, gdyż stanowi alternatywę i przeciwwagę dla takiego stanu rzeczy. Pozwala na stworzenie niezależności ekonomicznej, ale również motywuje do wzięcia odpowiedzialności za siebie i najbliższe otoczenie. Z kolei to pozwala rozwiązywać problemy społeczne nie tylko w mikro, ale też w globalnej skali.
Usługi oferowane przez podmioty społeczne bardzo dobrze potrafią równoważyć cele społeczne i ekonomiczne, używają innowacyjnych form organizacji pracy, są zorientowane na poszukiwanie trwałych rozwiązań – a zatem z dużą odpowiedzialnością podchodzą do trwałości działań. Innowacyjność uslug społecznych pozwala na odnajdywanie się i funkcjonowanie w niszach. Dla podmiotów społecznych bardzo istotna jest reputacja – nie mogą sobie one pozwolić na utratę wiarygodności. Organizacje te bazują często na wykorzystywaniu kapitału społecznego i potrafią go generować.
Aby zrozumieć korzyści płynące z wspierania ekonomii społecznej warto wiedzieć, jakie funkcje pełni ona w życiu społeczeństwa. Najważniejszą funkcją jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu, a w dalszej konsekwencji ubóstwu. Oznacza to, że organizacje te działają na rzecz społeczeństwa, które z przyczyn: długotrwałego bezrobocia, uzależnienia, bezdomności lub innych powodów mają problem z odnalezieniem się w gospodarce rynkowej. Wsparcie kierowane do tych osób nie polega na krótkotrwałym biernym świadczeniu dóbr czy usług a na trwałym aktywizowaniu ich w taki sposób, aby włączyć ich do gospodarki rynkowej osiągając w ten sposób większą spójność społeczną.
Jak zaznaczył Krzysztof Więckiewicz, Dyrektor Departamentu Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej: „Dobra strategia rozwoju regionu musi uwzględniać sektor ekonomii społecznej właśnie w kontekście rozwoju, a nie w sposób kunktatorski. Ten szczebel w sposób szczególny sprzyja wszelkim prospołecznym i ekonomicznym działaniom. Sprzyja też konkurencji, ale nie dumpingowej, lecz zdrowej, prawdziwej.
