Rynek pracy w dobie pandemii, czyli jak odnaleźć się i pozostać aktywnym zawodowo w nowej rzeczywistości

Pandemia koronawirusa zmieniła rynek pracy na całym świecie. Pomimo stopniowego powrotu do normalności, rośnie poczucie niepewności i braku stabilizacji zawodowej. Na szczęście istnieją sposoby na to, by szybko potwierdzić swoje kwalifikacje, a przez to zdobyć lub zmienić zatrudnienie.

Praca w czasach zarazy

Skala wpływu koronawirusa na gospodarkę i rynek pracy doczekała się ostatnio wielu analiz. Nikogo już nie zaskakują dane mówiące o ogromnych stratach gospodarczych. Według Międzynarodowego Funduszu Walutowego czeka nas najgłębszy od lat 30. ubiegłego stulecia kryzys gospodarczy i wysoki wzrost bezrobocia na całym świecie. I choć okoliczności te wynikają bezpośrednio z tymczasowych form mrożenia gospodarki, mających ograniczyć bezpośredni kontakt między ludźmi, a tym samym zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się COVID-19, to efekty tych ograniczeń będą odczuwalne na rynku pracy jeszcze przez wiele lat.

Jednocześnie, biorąc pod uwagę fakt, że każde tąpnięcie gospodarcze ma swój kres, a rzeczywistość po pandemii może okazać się mniej, lub bardziej dramatyczna, należy jak najszybciej rozpocząć proces adaptacji do nowych realiów. Powrót do rynku pracodawcy staje się już faktem. Zdalne formy zatrudnienia, dotychczas kojarzone głównie z branżą informatyczną, zostały zaadaptowane w administracji i innych gałęziach gospodarki. Ale obecna sytuacja, choć całkowicie nowa i zaskakująca, tak naprawdę tylko zwiększa dynamikę zmian na rynku pracy i wymusza coraz większą elastyczność pracowników.

Od dziesięcioleci obserwujemy coraz większą niepewność i nieprzewidywalność związane z transformacją gospodarczą, globalizacją i starzeniem się społeczeństwa. Postępująca automatyzacja większości zawodów sprawia, że nawet wykonując najprostsze czynności, musimy stale podnosić swoje kompetencje – już nie tylko układać czy budować, ale wręcz drukować drogi, domy i bloki.

Zdjęcie holenderskiej maszyny – drukarki Road Printer do kładzenia dróg oraz chodników (źr. Miasto 2077)

Uczenie się przez całe życie – antidotum na bezrobocie

Jak zatem odnaleźć się i pozostać aktywnym na coraz bardziej niepewnym i wymagającym rynku pracy? Odpowiedź jest tylko jedna – nie poprzestawać na tym, czego uczymy się w szkołach, na uczelniach, w obecnych miejscach pracy, ale pogłębiać swoją wiedzę, zdobywać nowe kompetencje i potwierdzać własne kwalifikacje przez całe życie. I choć może to się wydawać trudne, to tak naprawdę uczymy się przez cały czas – wykonując obowiązki służbowe, często niezwiązane z piastowanym stanowiskiem, uczęszczając na kursy i szkolenia, czytając, oglądając filmy oraz realizując swoje pasje.

W Polsce, tak jak w ok. 150 krajach na całym świecie, funkcjonuje system oparty na krajowej ramie kwalifikacji, który wspiera ideę uczenia się przez całe życie. Integruje wszystkie kwalifikacje dostępne na rynku, zarówno te zdobywane w szkołach, na uczelniach, na kursach i szkoleniach, jak również, w ramach samokształcenia. Dzięki wdrażanemu od 2016 roku Zintegrowanemu Systemowi Kwalifikacji (ZSK) istnieje już możliwość oficjalnego potwierdzenia tych umiejętności, bez konieczności uczęszczania na dodatkowe zajęcia i szkolenia, czy też realizacji cyklu edukacji formalnej. Zdobyte doświadczenie zawodowe, samodzielne uzupełnianie wiedzy, rozwijanie swoich pasji i zainteresowań – to wszystko wpływa na poszerzenie zakresu kompetencji, które po potwierdzeniu w ramach ZSK nazywane są kwalifikacjami rynkowymi. Kwalifikacje te włączane są do ZSK na wniosek zainteresowanego podmiotu prowadzącego  działalność w obszarze: gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń, przez co, są adekwatne do potrzeb pracodawców i służą uzupełnianiu luk kompetencyjnych w danym sektorze.

Zintegrowany System Kwalifikacji jako innowacja na rynku pracy

Niezwykłość rozwiązań Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji polega przede wszystkim na tym, że znacznie łatwiej możemy potwierdzić dokumentem to, co faktycznie umiemy robić, niezależnie od sposobu, w jaki się tego nauczyliśmy. Przez to, znacznie łatwiej i szybciej możemy się przekwalifikować, zdobyć nową pracę, awans, a z perspektywy pracodawcy –znaleźć pracowników posiadających poszukiwane przez nich kwalifikacje. Ale najważniejsze jest to, że zdobywamy wiarygodny certyfikat potwierdzający nasze umiejętności, który jest uznawany na zagranicznych rynkach pracy.

Dzięki temu, że wszystkie kwalifikacje dostępne są w jednym, ogólnodostępnym i bezpłatnym miejscu – na portalu Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji, to każdy może sprawdzić, co musi umieć, aby przystąpić do walidacji, czyli  formalnego potwierdzenia, czy rzeczywiście posiada dane kompetencje. Na stronie otrzymamy także informacje, gdzie trzeba się zgłosić, by tego dokonać i otrzymać stosowny certyfikat z logotypem Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK). Dlaczego to takie ważne? Ponieważ poziom PRK umożliwia pozwala na łatwe porównanie poziomów kwalifikacji z różnych państw.

Według opinii specjalistów, pracownik przyszłości to pracownik, który uczy się przez całe życie, potrafi analizować otoczenie rynkowe, stale dostosowywać się do jego zmieniających się warunków i korzystać z pojawiających się szans, ale także samodzielnie kreować zmiany, a tym samym kreować nowe możliwości rozwoju zawodowego (PROJEKTOWANIE KARIERY ZAWODOWEJ – perspektywa badań foresightowych, red. A. Kononiuk, A. Pająk, Białystok, 2019 r.) Dlatego też niezależnie od zewnętrznych, często niespodziewanych i niekorzystnych okoliczności i bez względu na kondycję globalnej gospodarki, inwestowanie w wiedzę i nowe kwalifikacje, może uchronić nas przed brakiem aktywności zawodowej  i przedwczesnym wypadnięciem z rynku pracy.

Dowiedz się więcej

W każdym z 16 województw działa dwuosobowy zespół doradców regionalnych, których celem jest integracja różnych środowisk na rzecz rozwoju Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. W województwie podlaskim są to Anna Rosińska i Beata Sulima, a ich działania opierają się na realizacji seminariów i webinariów poświęconych tematyce ZSK, organizacji spotkań oraz promocji rozwiązań służących integracji regionalnego rynku pracy i edukacji. Nawiązują współpracę z kluczowymi organizacjami w regionie oraz wspierają instytucje opisujące kwalifikacje rynkowe, na każdym etapie ich włączania do ZSK.

Taki charakter działań jest szczególnie istotny ze względu na zbieżność celów  ZSK i strategii rozwoju poszczególnych regionów. Zgodnie z jednym z celów operacyjnych Strategii Rozwoju Województwa Podlaskiego do 2030 roku (cel operacyjny 2.1. Kompetentni mieszkańcy ważnym kierunkiem działań), kluczowym czynnikiem wpływającym na rozwój regionu „będzie wspieranie procesów dostosowania się mieszkańców województwa do ciągłych zmian, w tym na przykład do ciągłego podnoszenia kompetencji czy przekwalifikowywania się”. Dlatego duży nacisk powinien być kładziony na dopasowanie systemu kształcenia na każdym etapie edukacji, a także po jej zakończeniu, do potrzeb regionalnego rynku pracy. Z tego powodu w województwie podlaskim tworzone jest regionalne partnerstwo na rzecz promocji idei uczenia się przez całe życie i rozwoju ZSK. Dzięki zaangażowaniu zarówno przedsiębiorców, jak i przedstawicieli administracji oraz oświaty, wszelkie podejmowane wspólnie działania, będą służyły rozwojowi kompetencji mieszkańców województwa, w oparciu o inteligentne specjalizacje i kluczowe kompetencje w regionie, a przez to wpłyną na zmniejszeniu luki kompetencyjnej na rynku pracy oraz zmniejszeniu poziomu bezrobocia.

Dlatego nawet w dobie pandemii warto pomyśleć o nowych możliwościach. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji, możliwości przekwalifikowania się,  potwierdzenia własnych kompetencji, zostać regionalnym partnerem na rzecz promocji idei uczenia się przez całe życie i rozwoju ZSK, bądź też chcesz opisać kwalifikację rynkową,  tworząc standardy w branży, to skontaktuj się z doradcami regionalnymi w województwie podlaskim: Beata Sulima, tel. 573 444 569, e-mail: b.sulima@ibe.edu.pl oraz Anna Rosińska, tel. 573 444 568, e-mail: a.rosinska@ibe.edu.pl

Więcej informacji na: www.kwalifikacje.edu.pl

Beata Sulima
Doradca regionalny ds. Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji
Województwo podlaskie
Instytut Badań Edukacyjnych

Artykuł sponsorowany

Komentarze