Tak zwane samozatrudnienie pozwala na znacznie większą swobodę niż praca na etacie. O ile nie jest przypadkiem fikcyjnym, kiedy to szef celowo nakazuje pracownikowi taką formę współpracy, by ponosić niższe koszty. O zakładaniu firmy narosło wiele mitów, szczególnie dotyczących uciążliwości, czasochłonności czy nadmiernej biurokracji. Tymczasem jest to bardzo łatwe. Instytut Biznesu i Restrukturyzacji, funkcjonujący w ramach białostockiej Fundacji Przedsiębiorczości i Sztucznej Inteligencji, podpowiada, jak zrobić to krok po kroku, a ponadto otrzymać bezzwrotne dofinansowanie na start.
Skupimy się na jednoosobowej działalności gospodarczej. JDG to najmniej skomplikowana, najszybsza i najprostsza forma rozpoczęcia swojej przygody z biznesem. W całym kraju ich liczba podąża w kierunku trzech milionów.
Od czego zacząć?
Swego czasu założenie firmy było naprawdę czasochłonne. Należało wydrukować bądź odebrać formularz w urzędzie, wypełnić go, złożyć. To o tyle kłopotliwe, że istniało ryzyko popełnienia błędu, a gdy przedsiębiorca orientował się po pewnym czasie, znowu musiał pędzić do urzędu. W Białymstoku takie sprawy załatwia się w Urzędzie Miejskim (Departament Obsługi Mieszkańców, Referat Obsługi Przedsiębiorców, ul. Branickiego 3/5, pokój 209 15-085 Białystok).
Inna opcja to złożenie wniosku listownie na powyższy adres – listem poleconym; w takim przypadku wniosek musi być opatrzony własnoręcznym podpisem wnioskodawcy, którego własnoręczność poświadczona jest przez notariusza.
Obie te formy oczywiście nadal funkcjonują, ale znacznie łatwiej jest skorzystać z dobrodziejstwa dzisiejszej technologii i wszystko załatwić przez internet.
Mówimy o wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Jest to rejestr firm, który zawiera informacje o przedsiębiorcach prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą w Polsce.
Własna firma przez internet
Zakładając firmę online, rejestrujemy się na biznes.gov.pl. To bezpieczna strona, prowadzona przez administrację państwową. Elektroniczny wniosek nie może być podpisany przez pełnomocnika, należy zrobić to własnym Profilem Zaufanym lub podpisem kwalifikowanym. Wniosek można złożyć też bezpośrednio w urzędzie osobiście lub przez pełnomocnika (podczas rejestracji firmy pełnomocnik dołącza do wniosku oryginał pełnomocnictwa i dowodu opłacenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa).
– Początkującemu przedsiębiorcy proponuję założyć właśnie Profil Zaufany, dzięki któremu będzie mógł bezpiecznie logować się do wielu serwisów, m.in. podatki.gov.pl, pacjent.gov.pl czy na Platformę Usług Elektronicznych ZUS, gdzie obecnie każdy prowadzący firmę musi mieć założony profil – mówi Krzysztof Mnich, prezes Fundacji Przedsiębiorczości i Sztucznej Inteligencji w Białymstoku. – Profil Zaufany jest środkiem identyfikacji elektronicznej. Dzięki niemu można potwierdzić swoją tożsamość w internecie oraz podpisać dokument podpisem elektronicznym. Podpis elektroniczny ma taką samą wagę jak podpis odręczny. W ten sposób mamy możliwość załatwiania, jak wspomniałem, nie tylko spraw związanych z firmą, ale też składania PIT, wniosków – np. o świadczenie 800+, uzyskamy odpisy aktów stanu cywilnego, zgłosimy utratę dowodu osobistego, kierowcy sprawdzą liczbę punktów karnych itd.
Profil Zaufany zakładany jest bezpłatnie za pomocą strony pz.gov.pl. Swoją tożsamość możemy potwierdzić za pomocą bankowości elektronicznej, podczas rozmowy wideo z urzędnikiem (niezbędne będzie okazanie dowodu osobistego), za pomocą dowodu osobistego z warstwą elektroniczną i czytnika NFC albo po wypełnieniu wniosku online – w urzędzie, np. w jednym z urzędów skarbowych, Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim, Powiatowym Urzędzie Pracy, oddziale ZUS czy Podlaskim Oddziale Wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia.
Wniosek do CEIDG
Przechodzimy zatem do składania wniosku o wpis do CEIDG na biznes.gov.pl. Nie każdy musi to robić. Można prowadzić działalność nierejestrowaną, jeżeli choćby planowane miesięczne przychody nie przekroczą najniższego miesięcznego wynagrodzenia – limit od stycznia do czerwca 2024 r. wynosi 3 181,50 zł.
Kolejna sprawa to wybór nazwy firmy. Ta może być dowolna, ale pamiętajmy, że przy jednoosobowej działalności gospodarczej zawsze w nazwie widnieje też imię i nazwisko właściciela, który jako osoba fizyczna za wszelkie zobowiązania odpowiada swoim majątkiem. Co istotne, nazwa firmy może też być wyłącznie imieniem i nazwiskiem.
Jedna osoba może posiadać tylko jeden wpis w CEIDG, z tym że jednoosobowa firma może zajmować się wieloma rodzajami działalności gospodarczej, może też zatrudniać pracowników.
Adres firmy nie zawsze niezbędny
Adres. Zastanówmy się, czy będziemy działać w jednym miejscu, czy w kilku (możemy przecież posiadać choćby 2 punkty usługowe albo biura). Adresem może być też miejsce zamieszkania.
– Ale jeżeli ktoś zamierza realizować usługi u klientów, mobilnie, wystarczy, że zaznaczy we wniosku opcję „brak stałego miejsca wykonywania działalności gospodarczej”. W takim przypadku podaje się jedynie adres zamieszkania (co jest istotne, by rozliczać się z podatku z właściwym urzędem skarbowym) oraz adres do korespondencji – wskazuje Krzysztof Mnich.
Do każdej nieruchomości zgłaszanej do CEIDG należy posiadać tytuł prawny. To jednak nie obowiązuje, jeżeli adresem prowadzenia firmy jest mieszkanie u rodziców czy teściów. Podobnie jeśli nie funkcjonujemy w żadnym lokalu, a podany adres jest jedynie tym do doręczeń korespondencji.
Ważne: prowadząc firmę np. w wynajętym mieszkaniu, musimy posiadać na to zgodę właściciela.
Kody PKD
Każdy przedsiębiorca musi wskazać kody PKD (Polska Klasyfikacja Działalności), które określają rodzaj prowadzonej przez niego działalności. I nie chodzi wyłącznie o cele statystyczne. Bowiem – jak wskazuje serwis informacyjno-usługowy gov.pl – niektóre kody są powiązane z określonymi formami opodatkowania czy z obowiązkiem korzystania z kasy fiskalnej lub rejestracją VAT.
Najpierw wybieramy kod główny, następnie dodatkowe. Ich liczba może być dowolna i pamiętajmy, że w każdym momencie możemy dopisywać kolejne (w ciągu 7 dni od rozpoczęcia realizacji konkretnej, nowej formy działalności).
Biuro rachunkowe nieocenionym wsparciem
– Proponuję, by zanim ktoś w ogóle przystąpi do wypełniania wniosku o wpis do CEIDG, znalazł w pierwszej kolejności biuro rachunkowe, które będzie zajmowało się sprawami księgowymi. Średnio to miesięczny koszt niewiele ponad 200 zł brutto – mówi prezes Fundacji Przedsiębiorczości i Sztucznej Inteligencji. – To o tyle istotne, ponieważ we wniosku musimy wskazać formę opodatkowania. Do wyboru obecnie są trzy: na zasadach ogólnych – według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%), według stawki liniowej (stawka podatkowa 19%), ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. Dobrze, jeżeli księgowa po wysłuchaniu, czym się chcemy zajmować i jakie przychody przewidujemy, wskaże najbardziej odpowiednią formę. A niuansów jest naprawdę mnóstwo, np. będąc na tzw. liniówce z podatku nie możemy rozliczać się wspólnie z małżonkiem. Tu więc trzeba naprawdę dokładnie się zastanowić, by nie tracić. Bo formę opodatkowania można zmienić dopiero po roku.
Kolejnym krokiem jest upewnienie się, czy będziemy płatnikami VAT. Jeśli nasze obroty nie przekraczają limitu 200 tys. zł rocznie, nie musimy. Ale, uwaga: są takie formy usług, że VAT jest konieczny, to np. doradztwo, wtedy zwolnienie nie obowiązuje.
Wybieramy także formę prowadzenia księgowości – uproszczoną lub pełną.
– Tutaj zawsze z pomocą przyjdzie biuro rachunkowe, które wskaże odpowiednią – dodaje Krzysztof Mnich.
Bez banku ani rusz
Prowadząc firmę należy posiadać rachunek bankowy. Jego nr wpisujemy we wniosku do CEIDG. Przy jednoosobowej działalności można wykorzystać prywatny rachunek (nie może mieć on jednak więcej posiadaczy, np. małżonka) albo założyć tzw. firmowy – właściwie każdy bank takie oferuje. Trzeba tylko porównać oferty, bo znajdziemy bezpłatne konta firmowe, ale też i takie, gdzie miesięczne opłaty wynoszą kilkanaście złotych.
Sprawy z ZUS-em, NIP i REGON
Jeśli chodzi o zgłoszenie do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, warto podpisać pełnomocnictwo dla biura rachunkowego. Pełnomocnik dopełni formalności, a jednocześnie poinformuje, w jakiej wysokości składki i przez jaki okres będziemy opłacać.
Dodajmy, że jeżeli nie posiadamy numerów NIP czy REGON, to wniosek o wpis do rejestru przedsiębiorców będzie jednocześnie wnioskiem o ich nadanie. Na NIP czekamy dzień, na REGON maksymalnie 7 dni. Nie oznacza to, że do tego czasu nie możemy rozpocząć prowadzenia firmy. Datę rozpoczęcia działalności wskazujemy sami we wniosku.
– Cała procedura wypełnienia wniosku o wpis do CEIDG trwa tak naprawdę kilkanaście minut. Jeśli ktoś ma jakiekolwiek wątpliwości, czy też nie czuje się na siłach, zapraszam do nas. Pomożemy, wyjaśnimy, podpowiemy, profesjonalnie zajmiemy się księgowością na każdym etapie prowadzenia firmy – zachęca prezes Fundacji Przedsiębiorczości i Sztucznej Inteligencji.
Fakturowanie
Musimy pamiętać, że będziemy jako przedsiębiorcy wystawiać faktury bądź rachunki, które po miesiącu rozliczeniowym przekazujemy do biura rachunkowego, by te wyliczyło należny podatek albo składki ZUS. W internecie jest mnóstwo bezpłatnych programów, programów demo lub bardziej rozbudowanych za tak naprawdę niewielką miesięczną opłatą. Warto nie brać pierwszego lepszego programu, a poczytać opinie, zobaczyć funkcjonalności.
Pieniądze na start
Rozpoczęcie przygody z własnym biznesem wcale nie musi oznaczać stresu. Tym bardziej, że obecnie Powiatowe Urzędy Pracy oferują bezzwrotne dotacje na założenie firmy.
– Przy ubieganiu się o nie należy być bardzo dokładnym, precyzyjnym, mały błąd może przekreślić szansę na otrzymanie ponad 40 tysięcy złotych – mówi Krzysztof Mnich. – Dlatego sugeruję, by o pomoc zwrócić się do profesjonalistów. Instytut Biznesu i Restrukturyzacji przy Fundacji Przedsiębiorczości i Sztucznej Inteligencji to zespół ekspertów doświadczonych w tego typu działaniach. Znamy się na tym, wiemy, jak poprowadzić przyszłego przedsiębiorcę krok po kroku, by na samym starcie mógł liczyć na gotówkę niezbędną do rozkręcenia biznesu. Ale trzeba się spieszyć, bo pula środków jest ograniczona. Zapraszamy!
Kontakt:
Instytut Biznesu i Restrukturyzacji
ul. Warszawska 44/1
15- 077 Białystok
https://fundacjapsi.pl/
fundacjapsi@gmai.com
tel. 570 130 717, 570 747 170, 570 994 220
Autor: Redakcja PP
